ADHD – czym jest i jak pomaga terapia?
ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, to zaburzenie neurorozwojowe, które może znacząco wpływać na funkcjonowanie zarówno dzieci, jak i dorosłych. Charakteryzuje się trudnościami w utrzymaniu uwagi, impulsywnością oraz nadmierną aktywnością. Chociaż ADHD często kojarzone jest z dziećmi, wiele osób dorosłych również zmaga się z jego objawami, co wpływa na ich życie zawodowe, relacje interpersonalne oraz samoocenę.
Jak rozpoznać ADHD?
Rozpoznanie ADHD wymaga dokładnej oceny psychologicznej i/lub psychiatrycznej. Objawy ADHD mogą różnić się między osobami, ale najczęściej występują w trzech głównych obszarach:
- Problemy z uwagą:
- trudności w skupieniu na szczegółach i łatwe rozpraszanie się,
- zapominanie o codziennych obowiązkach, takich jak płacenie rachunków czy organizowanie pracy,
- unikanie zadań wymagających dłuższego wysiłku mentalnego.
- Impulsywność:
- podejmowanie decyzji bez zastanowienia nad konsekwencjami,
- przerywanie rozmów lub trudności w oczekiwaniu na swoją kolej,
- nadmierne mówienie, bez wyczucia sytuacji społecznej.
- Nadmierna aktywność (hiperaktywność):
- nieustanne poruszanie się lub uczucie wewnętrznego niepokoju,
- trudności w spokojnym wykonywaniu zadań,
- potrzeba ciągłego działania, nawet w sytuacjach wymagających spokoju.
Jak ADHD może wpłynąć na życie?
Osoby z ADHD mogą doświadczać:
- trudności w szkole lub pracy z powodu dezorganizacji i problemów z koncentracją,
- niskiej samooceny wynikającej z powtarzających się niepowodzeń,
- konfliktów interpersonalnych, które mogą być efektem impulsywności i trudności w regulacji emocji.
Jak pomóc sobie dzięki terapii?
Terapia może odegrać kluczową rolę w radzeniu sobie z ADHD, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. W zależności od potrzeb pacjenta stosuje się różne podejścia terapeutyczne:
- Terapia psychodynamiczna:
W nurcie psychodynamicznym uwaga skupia się na odkrywaniu nieświadomych mechanizmów i wewnętrznych konfliktów, które mogą wpływać na funkcjonowanie osoby z ADHD. Praca w tym modelu może pomóc zrozumieć, jak wcześniejsze doświadczenia życiowe wpływają na obecne trudności. - Trening umiejętności społecznych:
Trening ten jest szczególnie pomocny w nauce skutecznej komunikacji, radzenia sobie z impulsywnością oraz budowania zdrowych relacji z innymi. - Wsparcie farmakologiczne:
W niektórych przypadkach pomocne mogą być leki, takie jak stymulanty (np. metylfenidat). Ich stosowanie powinno być zawsze nadzorowane przez lekarza psychiatrę. - Terapia rodzinna:
ADHD wpływa nie tylko na jednostkę, ale także na jej otoczenie. Terapia rodzinna może pomóc w zrozumieniu zaburzenia i wypracowaniu skutecznych strategii wspierania bliskiej osoby.
Jakie kroki podjąć, jeśli podejrzewasz ADHD?
- zasięgnij porady specjalisty: psycholog, psychiatra lub terapeuta może przeprowadzić kompleksową diagnozę,
- edukacja: zrozumienie, czym jest ADHD, może pomóc w lepszym radzeniu sobie z wyzwaniami,
- zorganizuj wsparcie: terapia indywidualna, grupy wsparcia oraz konsultacje rodzinne mogą pomóc w poprawie jakości życia,
- praca nad codziennymi nawykami: wprowadzenie struktur i rutyn w codziennym życiu może znacząco ułatwić funkcjonowanie.
Podsumowanie
Życie z ADHD może być wyzwaniem, ale odpowiednia diagnoza i terapia dają szansę na znaczną poprawę funkcjonowania. Zrozumienie swoich trudności, praca z terapeutą oraz wsparcie otoczenia mogą pomóc w lepszym radzeniu sobie z objawami i osiągnięciu osobistych celów. ADHD nie definiuje osoby – z pomocą odpowiednich narzędzi można w pełni wykorzystać swój potencjał.